Broonk geschiedenis

Broonk
Het woord "broonk" heeft in Mheer en omgeving een dubbele betekenis. Hiermee wordt zowel de driedaagse voorjaarskermis alsook de sacramentsprocessie aangeduid.
Er wordt veelal aangenomen dat schutterijen zouden zijn opgericht om de "broonk", de sacramentsprocessie te beschermen. Drs J. Gerits heeft deze theorie in zijn doctoraalsscriptie duidelijk weerlegd en in het geval Mheer zou dit ook helemaal niet kunnen. De schutterij van Mheer is namelijk ouder dan de parochie Mheer! Volgens onderzoek van pastoor A. Welters krijgt Mheer vanaf 1658 het recht van toedienen van het eerste (doopsel) en het laatste sacrament (oliesel). Voorheen was Mheer een "quarta capella" (een hulpkerk) onder 's Gravenvoeren.

In 1665 op 16 oktober werd de eerste parochiekerk van Mheer gewijd door de bisschop van Luik en vanaf die tijd zal in Mheer ook de eerste eigen processie zijn uitgetrokken.

De oude band met 's Gravenvoeren was echter nog niet helemaal verbroken want in 1720 beschrijft pastoor A. d'Affnay van 's Gravenvoeren de "broonk" en deze doet ook Mheer aan, waar zelfs een H. Mis wordt opgedragen. Hierna is er een korte pauze waarbij zowel de geestelijken als de beeld- en hemeldragers iets te eten krijgen aangeboden. De geschiedenis vertelt niet hoe een en ander gecombineerd werd, want op diezelfde zondag trok ook de "broonk" in Mheer uit zoals blijkt uit de reeds eerder aangehaalde brief aan de weduwe de Loe uit 1716 :

".....ende tot loffelijcke Bijwooninghe van de Jaerlijxe Godts drachten offt processien, welcke overoude gewoonte zij Remonstranten gheerne alsnu souden willen hervatten....."

Zoals u ziet, wordt er zelfs gespro­ken van een overoude gewoonte, dus de "broonk" moet toen al een zeer oud gebruik zijn geweest. Het begin van deze driedaagse wordt eigenlijk al op zaterdagavond gemaakt.  Na de avondmis schiet de jonkheid al haar kamers af. Dit geldt als het officiële begin van de "broonk".

Op zondagmorgen verzamelen de tamboers van de schutterij al om 5 (!) uur 's morgens om samen met de jonkheid te beginnen aan de "reveille". Met pittige marsen, klaroengeschal en het knallen van de kamers worden alle straten van het dorp aangedaan om de mensen te wekken om vooral niet te laat te komen voor de sacramentsprocessie. Rond 9 uur verzamelen de leden van de schutterij in het schutterslokaal. Hier wordt een algehele inspectie gehouden want vooral voor de "broonk" wil men er piekfijn opstaan. Als alles in orde wordt bevonden, stelt men zich op om naar het huis van de koning te marcheren. Het koningspaar staat thuis al zenuwachtig te wachten op de komst van de schutterij, want dit is de eerste keer dat zij officieel optreden als koningspaar. Voor de koningin is het extra spannend want voornamelijk het vrouwelijke gedeelte van de bevolking zal haar kleding en kapsel beoordelen. De normen die hier toegepast worden zijn vele malen strenger dan de normen die worden gehanteerd tijdens een O.L.S.-feest! Met het nieuwe koningspaar in hun midden gaat de schutterij het keizerspaar afhalen aan hun woning, daarna naar de kerk en zij stelt zich op om voorop te gaan in de sacramentsprocessie. Voor het vertrek moet het St. Sebastianusbeeld nog een plaatsje krijgen in het midden van de schutterij.